ساختمان ها نقش پر رنگی را در جامعه و زندگی ما ایفا می کنند. از این رو بدیهی است که متخصصین در حین احداث ساختمان، باید به موارد متعددی از قبیل نوع سازه و اسکلت ساختمان ، مقاومت مصالح، ایمنی و … توجه بسیاری داشته باشند؛ چرا که در غیر این صورت ساکنان با مشکلات متعددی رو به رو می شوند.
پروسه بنای یک سازه ساختمانی شامل مراحل متفاوتی از جمله طراحی نمای ساختمان ، طراحی پلان و نقشه های اجرایی سازه و تاسیسات ، متره برآورد ، مدیریت پیمان، نازک کاری ، طراحی دکوراسیون داخلی و … می باشد. انتخاب صحیح متریال یک سازه، یعنی فلزی و یا بتنی بودن سازه یک تصمیم مهم و تاثیر گذار است. در ادامه به بررسی مزایا ، معایب و تفاوت سازه فلزی و بتنی خواهیم پرداخت.
سازه فلزی چیست؟
سازه های فلزی از زمان های گذشته تا به امروز از اهمیت بالایی برخوردار بودند. این دسته از سازه ها متشکل از فولاد، تیر و ستون می باشد که طبیعتا فولاد دارای مقاومت بسیاری می باشد.
بدیهی است که این دسته از سازه ها وزن اندکی را هم متحمل می شوند و به خوبی می توانند تعادل ساختمان را حفظ کنند؛ نکته ای که سبب برتری ساز
ه های فلزی با سایر سازه ها می شود این است که از قابلیت های ویژه ای از قبیل انعطاف پذیری، خم پذیری، خاصیت ارتجاعی و … برخوردار می باشند و اتفاقا به همین علت هم است که این دسته از ساختمان ها در برابر حوادث خطیر مانند زلزله و آتش سوزی پایداری چشم گیری را از خود نشان می دهند.
مزایای سازه فلزی
بسیاری از افراد دغدغه این را دارند که چرا باید از سازه های فلزی استفاده کنند.در ادامه به اختصار به برخی مزایای سازه فلزی می پردازیم.
- سرعت نصب : طبیعتا مهندس های خبره و همچنین اغلب ساکنین ترجیح می دهند که در حداقل زمان ممکن به ساختمان مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند که خوشبختانه یکی از ویژگی های بارز سازه های فلزی این است که در حداقل زمان ممکن به پایان می رسد و امکان بهره برداری از آن فراهم می شود.
- مقاومت بالا : امروزه کمتر کسی پیدا می شود که از اهمیت مقاومت ساختمان ها آگاه نباشد و خبر خوش این که سازه های فلزی از ایستادگی فراوانی برخوردار هستند و به همین جهت هم بهتر است که در ساختمان های عظیم از این دسته از سازه ها استفاده کنیم.
- صرفه جویی در مصالح : همان طور که اشاره کردیم سازه های فلزی از فولاد تشکیل شدند و به همین علت هم تنوع مصالح در این نوع سازه کمتر به چشم می خورد.
نکته حائز اهمیت این است که فولاد درون کارخانه های عظیم و تحت نظارت دقیق تولید می شود و به همین علت هم یکنواختی منحصر به فردی در آن دیده می شود.
- ابعاد کوچک تر : به طور کلی می توان گفت که ارتفاع و ابعاد ستون های سازه فلزی بسیار کمتر از سازه های بتنی می باشد و به همین علت هم این دسته از سازه ها فضای بسیار اندکی را اشغال می کنند.
سازه های بتنی
در مورد سازه های بتنی باید بدانید که مصالح عمده آن از بتن یا بتن آرمه می باشد که بتن آرمه متشکل از شن، ماسه، سیمان، فولاد و … می باشد.
لازم به ذکر است که قسمت های افقی سازه های بتنی شامل تیر ها و قسمت عمودی آن هم از ستون ها تشکیل شده است.
برتری سازه بتنی
اسکلت های بتنی از فواید و مزایای بسیار برخوردار هستند و اتفاقا به همین دلیل هم اغلب مهندسان ترجیح می دهند که از ساختمان های خود را به کمک سازه بتنی احداث کنند.
برخی از مزایای سازه ها و اسکلت بتنی به شرح ذیل می باشد:
- بدیهی است که بتن آرمه از انعطاف پذیری فراوانی برخوردار می باشد و به همین علت هم سازندگان در بنا کردن پل های متفاوت سعی می کنند که از سازه های بتنی استفاده کنند.
- بسیاری از افراد تصور می کنند که سازه های بتنی دارای استحکام مناسبی نمی باشند، اما این طرز تفکر کاملا اشتباه است به دلیل این که مقاومت بتن آرمه امری بدیهی به شمار می آید و علاوه بر آن هزینه اندکی هم صرف ساختمان های بتنی می شود که این موضوع برای مصرف کنندگان هم سود فراوانی دارد.
- اسکلت بتنی هزینه و قیمت پایینتری به نسبت اسکلت فلزی دارد.
تفاوت های اسکلت فلزی و بتنی
اکنون قصد داریم به طور کامل شما را با تفاوت های سازه فلزی و بتنی آشنا کنیم:
۱) مقاومت در برابر زلزله : در زمان های گذشته اغلب افراد تصور می کردند که تنها سازه های فلزی در برابر زمین لرزه مقاومت دارند، اما گفتنی است که امروزه سازه های بتنی با استاندارد کامل طراحی می شوند و به همین علت هم کلیه سازه ها پایداری مناسبی در برابر زلزله دارند.
۲) طول عمر : اسکلت های بتنی پس از مدتی دچار افت و فرسایش می شوند و به طور کلی طول عمر مناسب آن ها بین ۵۰ الی ۵۵ سال می باشد، اما سازه های فلزی با مرور زمان هرگز مقاومت خود را از دست نمی دهند.
۳) پایداری در برابر آتش سوزی : همان طور که می دانید سازه های فلزی از فولاد تشکیل شدند و متاسفانه فولاد در برابر گرما واکنش نشان می دهد و امکان دارد که به سرعت تخریب شود و خبر خوش این که سازه های بتنی در برابر آتش سوزی استحکام بالایی را از خود نشان می دهد.
۴) قیمت مقرون به صرفه : نرخ سازه ساختمان ها فلزی حدودا ۴۰ درصد بالاتر از سازه های بتنی می باشد و اگر به دنبال سختمان های مقرون به صرفه هستید پیشنهاد می شود که اسکلت های بتنی را انتخاب کنید.
باید در نظر داشت که یک سازه فولادی ۳۰ تا ۶۰ درصد سبک تر از یک سازه مشابه از بتن است. در نتیجه ، بار و فشار روی پی یا فونداسیون به میزان قابل توجهی کمتر است. ساخت یک ساختمان با استفاده از اسکلت فلزی مستلزم مصالح کمتری برای فونداسیون آن نسبت به ساختمان مشابهی است که با بتن و تیرچه بلوک ساخته می شود.
به طور کلی مزایای فولاد و سازه فلزی در ساخت و ساز شامل سرعت ، ایمنی ، هزینه مطلوب ، قابلیت اطمینان ، وزن سبک و سازگاری طراحی می باشد.
اهمیت انتخاب سازه صحیح در ویلا
فارغ از موارد ذکر شده عده ای از مهندسان و متخصصین همواره در انتخاب سازه های بتنی یا فلزی با شک و تردید فراوانی مواجه هستند؛ زیرا یک انتخاب نادرست امکان دارد که ساختمان های مورد نظر آن ها را به شکست مبتلا کند.
- به عنوان مثال؛ احتمال احتراق در ویلا های جنوب کشور بسیار فراوان می باشد و اگر در این موقعیت از سازه های فلزی استفاده کنیم، امکان دارد که مسکن مورد نظر ما در کسری از ثانیه به ویرانی دچار شود.
- پیش از احداث ساختمان ها باید سابقه زلزله در آن مکان را به خوبی در نظر بگیریم و در شهر های مخاطره آمیز از قبیل بم، کرمانشاه و … از سازه های فلزی بهره ببریم.
- برخی از مهندسان همواره تمایل دارند که ویلا های مورد نظر خود را در حداقل زمان ممکن و با بالاترین کیفیت احداث کنند که ما در دقتر معماری استودیو قاف به این عزیزان سازه های فلزی را پیشنهاد می کنیم.
- متاسفانه انتقال گرما و سرما به سازه های بتنی در حداقل زمان ممکن صورت می گیرد و به همین علت هم در مناطق بسیار سرد یا گرم بهتر است که ویلا های خود را با سازه های فلزی بنا کنید.
- بهتر است بدانید که اگر ویلای مورد نظر شما با سازه بتنی احداث شود و یک جزء آن معیوب شود به سختی می توان اجزاء آن را تعویض و یا ترمیم کرد.
کلام آخر
هدف ما در این مقاله این بود که شما را با تفاوت های عمده سازه فلزی و بتنی بیشتر آشنا کنیم تا شما عزیزان در حین احداث ساختمان یا ویلای مورد نظر خود به این دسته از نکات توجه داشته باشید تا هرگز در دام انتخاب اشتباه سازه ها قرار نگیرید.