یکی از اصطلاحات رایج در معماری، انواع نقشه‌ها با فازهای ۱و ۲ است. همان‌طور که می‌دانید هر یک از پروژه‌های معماری و ساخت و سازمانند طراحی یک ساختمان مسکونی، طراحی ویلا باغ و یا حتی بازسازی ساختمان ، به طور معمول دارای ۲ فاز اصلی‌اند. این پروژه‌ها در حالت کلی، شامل فاز صفر، فاز یک و فاز دو هستند. لازم به ذکر است که طراحی نقشه برای فاز ۲ معماری ، تنها در معماری مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در شاخه‌های دیگر از قبیل تاسیسات ساختمان و یا مکانیک هم قابل استفاده است.
لازم است این نکته را نیز در نظر داشته باشید که طراحی و نقشه کشی اصلی مربوط به فرایندهای معماری و ساخت و سازهای ساختمانی در فاز دوم انجام می‌شود. فازهای صفر و یک معماری، در بیشتر موارد فرایندهای آماده سازی مانند طراحی نما و حجم خارجی یا طراحی محوطه را در بر می‌گیرند. در حقیقت می‌توان گفت بخش اصلی ساخت و ساز یک بنا در فاز ۲ معماری صورت می‌پذیرد. در این مطلب با استودیو قاف همراه شوید تا به بیان این نکته بپردازیم که فاز ۲ معماری چیست و شامل چه مواردی می‌شود.
فاز ۲ معماری چیست؟
طرح‌ها و نقشه‌های فاز یک ساختمان، اطلاعات بسیار محدودی را در بر می‌گیرد. این دسته از اطلاعات به طور کلی، شامل معرفی پروژه معماری مورد نظر و آشنایی مقدماتی با آن است. این در حالی است که نقشه‌های فاز ۲ معماری، به نحوی طراحی و ترسیم می‌شوند که تمامی اطلاعات و نکات مربوط به سازه مورد نظر را دارا هستند. از جمله این اطلاعات می‌توان اطلاعات اجرایی از قبیل نوع فونداسیون سازه مورد نظر، لیستوفر، ابعاد و سایز ستون‌های ساختمان، مسیر لوله‌ها، جنس دیوارهای ساختمان، مصالح کف سازی، جنس و جزئیات به کار رفته در طراحی درب‌ها و پنجره‌ها، محل استقرار لامپ‌ها و ابزار روشنایی و.. را نام برد.
بنابر این عامل می‌توان گفت این دسته از نقشه‌ها، تمامی جزئیات و عوامل اجرایی یک پروژه ساخت و ساز را در بر می‌گیرند. بنابراین اهمیت بسیار بالایی هم دارند. در این دسته از نقشه‌های ساختمانی، لازم است اندازه گیری بسیار دقیقی انجام شود و جزئیات طرح، به خوبی به نمایش در آیند. با توجه به این عوامل، معمار و یا پیمانکار پروژه مورد نظر، قادر خواهد بود از نقشه به راحتی استفاده کند و مراحل ساخت و ساز بنا را مطابق با آن طرح و نقشه از پیش طراحی شده، پیش ببرد.
طراحی‌ها و نقشه‌های فاز ۲ معماری چه مواردی را در بر می‌گیرند؟
همان‌طور که پیش از این نیز گفته شد نقشه‌های فاز ۲ معماری، تمامی نقشه‌های اجرایی یک ساختمان و ترسیم آن‌ها را در بر می‌گیرند. این نقشه‌ها پس از ترسیم و طراحی، برای اجرایی شدن به پیمانکار ارائه می‌گردند.
آکس بندی ستون‌های یک بنا و هم‌چنین اندازه گیری آن‌ها، اندازه گذاری خارجی و داخلی به طور کامل، نمایش کدهای ارتفاعی در پلان نما و مقطع، از جمله کارهایی است که در فاز ۲ معماری لازم است انجام گیرند. هم‌چنین در این فاز باید به نمایش دستگاه پله و جزئیات آن در پلان، نما و مقطع پرداخته شود. برای نمونه، تعداد پله‌ها و مقطع آن‌ها و هم‌چنین نقطه شروع و پایان پله باید در این گام ترسیم و طراحی گردد و حتی نرده‌های پله نیز به نمایش درآید.
از دیگر مواردی که لازم است در فاز ۲ معماری به آن پرداخته شود می‌توان به نمایش خطوط مقطع طولی و عرضی بنا اشاره کرد. از طرف دیگر در این نقشه‌ها باید خط سقف و بالکن در پلان ساختمان به نمایش در بیاید و یا رمپ و مقدار و درصد شیب آن در پلان مشخص گردد. در فاز ۲ معماری، هم‌چنین لازم است جهت شمال ساختمان نمایش داده شود و طراحی پلان بام و یا شیب بندی آن در نظر گرفته و ترسیم شود. از جمله مواردی که در این گام و فاز لازم است به آن توجه شود درج خطوط شیب به سمت آبراهه و یا نوشتن درصد شیب و درج کدهای ارتفاعی برای نما است.
در این فاز معماری ساختمان، هم‌چنین لازم است به طراحی دقیق پلان موقعیت و حیاط سازی اقدام گردد و نما و مقطع ساختمان به طور کامل و همراه با جزئیات، طراحی شوند. بنابراین و به طور کلی می‌توان گفت این دسته از نقشه‌های معماری ساختمان، شامل مواردی از قبیل : نقشه‌های فاز ۲ معماری، نقشه‌های فاز ۲ سازه، نقشه‌های فاز ۲ مکانیکی و نقشه‌های تاسیسات الکتریکی یک بنا هستند.
نقشه‌های فاز ۲ معماری
لازم به ذکر است که این نقشه‌ها به وسیله یک مهندس معمار طراحی و تهیه می‌شوند. در این طرح‌ها، اطلاعات معماری از قبیل مشخصات مصالح مورد نیاز برای ساخت و ساز و هم‌چنین جزئیات اجرایی بخش‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود و به طور دقیق، ارائه می‌گردد. لازم است بدانید که این دسته از اطلاعاتو نقشه ها که عمدتا توسط نرم افزار اتوکد طراحی می شوند، در اجرای یک پروژه ساختمان سازی بسیار لازم و ضروری هستند.
نقشه‌های فاز ۲ سازه
در بیشتر موارد، این دسته از نقشه‌ها را مهندس محاسب تهیه و طراحی می‌کند. در این بخش، مشخصات فونداسیون بنا و ستون‌های ساختمان و هم‌چنین تیرها و پوشش سقف‌ها در نظر گرفته می‌شود و طراحی می‌گردد.
نقشه‌های تاسیسات مکانیکی
این نوع از نقشه‌های فاز ۲، به طور کلی، شامل سیستم آبرسانی ساختمان مورد نظر است و نحوه دفع فاضلاب و هم‌چنین شیوه گرمایش و سرمایش ساختمان را مورد توجه قرار می‌دهد و به ترسیم دقیق آن می‌پردازد. مثلااگر قصد تعبیه و اجرای سیستم گرمایش از کف را در ساختمان یا ویلا دارید در نقشه های تاسیسات مکانیکی باید جزییات مرتبط طراحی و در نظر گرفته شود.
نقشه‌های تاسیسات الکتریکی
این دسته از نقشه‌ها نیز بخش دیگری از طرح‌های فاز ۲ معماری هستند که به طور معمول، توسط یک مهندس برق طراحی و ترسیم می‌گردند. این نقشه‌ها شامل مواردی از قبیل سیستم‌های روشنایی ساختمان، کلید و پریزها و هم‌چنین تلفن ساختمان مورد نظر هستند
لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که به طور معمول، مهندسین و معماران، قبل از تهیه نقشه فاز ۲ معماری، نقشه‌های سازه مورد نظر را تهیه و ترسیم می‌کنند. در این صورت، لازم است معمار و مهندس ساختمان، نقشه‌های سازه را با پلان‌های فاز یک مطابقت بدهند و سپس نقشه فاز ۲ را تهیه و ترسیم کنند تا نقشه مورد نظر، قابلیت اجرایی شدن پیدا کند. هم‌چنین لازم است این نکته را نیز مورد توجه قرار دهید که طراحی و محاسبه نقشه‌های سازه، نکته بسیار حائز اهمیتی است. چراکه با جان انسان‌ها و مال آن‌ها در ارتباط است. بنابراین نقشه‌های سازه یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در تهیه و طراحی نقشه ساختمان و نقشه های فاز۲ هستند.